💡 پاسخ سریع: تفاوت کمردرد و درد کلیه
۱. دیسک کمر یا سیاتیک
- درد بیشتر در پایین یا وسط کمر است.
- با خم و راست شدن، نشستن طولانی، عطسه یا سرفه بدتر می شود.
- درد می تواند به باسن، ران، ساق و حتی انگشتان پا تیر بکشد.
- همراه با گزگز، بی حسی یا ضعف پاها ممکن است دیده شود.
۲. درد کلیه و مجاری ادراری
- بیشتر در پهلوها و زیر دنده ها احساس می‌شود.
- ممکن است به کشاله ران، بیضه یا لبیا انتشار پیدا کند.
- معمولاً عمیق تر است و با علائمی مثل سوزش ادرار، وجود خون در ادرار، تب، لرز و حالت تهوع همراه است.
۳. علائم اورژانسی (نیاز به مراجعه فوری به بیمارستان)
- تب بالا همراه با درد پهلو
- بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع
- ضعف پیشرونده پاها
- بی حسی در ناحیه زینی (بین ران‌ها)
جدول تفاوت درد کلیه با درد دیسک کمر
| شاخص | دیسک/سیاتیک | کلیه/مجاری ادرار |
|---|---|---|
| محل غالب | کمر مرکزی/یک‌طرفه | پهلو زیر دنده‌ها |
| انتشار | باسن→پا (مسیر عصب سیاتیک) | کشاله‌ران/پایین شکم |
| شروع | ناگهانی پس از بلندکردن/نشستن طولانی | ناگهانی کولیکی یا تدریجی با تب |
| تشدید با حرکت | خم‌شدن، عطسه، نشستن طولانی | معمولاً بی‌تأثیر |
| علائم همراه | گزگز/بی‌حسی/ضعف پا | سوزش ادرار، خون در ادرار، تهوع/تب |
| لمس/تست | SLR مثبت، درد رادیکولر | حساسیت CVA (پهلو) |
| آزمایش کلیدی | MRI ستون کمری | آزمایش ادرار، کراتینین، سونوگرافی/CT |
| پاسخ به گرما/استراحت | بهبود نسبی موقت | تغییر مشخص ندارد |
چک لیست تفاوت درد کلیه با کمر، در خانه
- درد به پا تیر می زند و با نشستن یا خم شدن بدتر می‌شود؟ احتمالاً دیسک کمر است.
- سوزش ادرار، تکرر یا وجود خون در ادرار دارید؟ احتمالاً مشکل از کلیه ها می باشد.
- درد پهلو همراه با تب، لرز یا حالت تهوع دارید؟ بیشتر به نفع عفونت یا سنگ کلیه است.
- ضعف پاها یا بی اختیاری ادرار، مدفوع دارید؟ وضعیت اورژانسی است و باید سریع به بیمارستان بروید و ۹۹% دیسک کمر دارید.
از کجا بدانیم دیسک کمر داریم یا کلیه درد داریم ؟
چه زمانی احتمالاً دیسک کمر است؟
- اگر درد شما از پایین کمر شروع می شود و به باسن، ران یا ساق پا و حتی انگشتان پا تیر می‌کشد، احتمال زیادی وجود دارد که مشکل از دیسک کمر یا سیاتیک باشد.
- این درد معمولاً با خم و راست شدن، نشستن طولانی، عطسه یا سرفه شدیدتر می‌شود.
- گاهی همراه با گزگز، بی حسی یا ضعف پاها هم هست.
- حتی در تست ساده ای به نام بلند کردن پای صاف هم همین درد تیرکشنده دوباره ایجاد می‌شود.
🔺عواملی مثل نشستن طولانی پشت میز، بلند کردن اجسام سنگین به روش نادرست، اضافه وزن یا مصرف سیگار احتمال بروز این مشکل را بیشتر می کند.
چه زمانی جراحی دیسک کمر لازم می‌شود؟
بیشتر بیماران اول با درمان های غیرجراحی خوب می‌شوند،این درمانها شامل دارو، فیزیوتراپی و تزریق هدفمند است.
اما اگر بعد از ۴ تا ۸ هفته درمان اصولی بهتر نشدید، یا علائم زیر را داشتید، جراحی مطرح می‌شود:
- ضعف پیشرونده پاها یا کاهش رفلکس‌ها در معاینه
- فتق بزرگ دیسک یا فشار شدید روی عصب در MRI
- بروز علائم خطر مثل بی اختیاری ادرار یا مدفوع و بی‌حسی ناحیه بین ران‌ها
چه زمانی احتمالاً درد کلیه است؟
- درد در پهلو و زیر دنده‌ها که می‌تواند به کشاله ران هم انتشار پیدا کند
- درد ممکن است حالت موج‌دار یا کولیکی داشته باشد
- همراه با سوزش ادرار، تکرر یا وجود خون در ادرار (میکروسکوپی یا قابل‌دیدن)
- علائم عمومی مثل تب، لرز، تهوع یا استفراغ (به‌ویژه در عفونت کلیه یا پیلونفریت)
- درد کلیه معمولاً با خم‌و‌راست شدن یا تغییر وضعیت، تغییر قابل‌توجهی نمی‌کند
بررسی و تشخیص و درمان درد کلیه
- آزمایش ادرار: بررسی وجود خون (RBC)، گلبول سفید (WBC) یا نیتریت
- آزمایش خون: کراتینین و BUN برای عملکرد کلیه
- سونوگرافی کلیه و مجاری ادراری؛ در برخی سنگ‌ها، سی‌تی‌اسکن بدون کنتراست لازم است
درمان درد کلیه و مجاری ادراری بر عهده متخصص نفرولوژی یا اورولوژی است. سنگ کلیه و عفونت کلیه مسیر درمانی متفاوتی با دیسک کمر دارند.
خطا های رایج در میانسالی (و راه‌حل)
- هر درد کمر لزوماً دیسک نیست؛ اگر درد همراه با تب یا سوزش ادرار است، احتمالاً مشکل از کلیه است.
- استراحت مطلق طولانی برای دیسک اشتباه است؛ بهتر است حرکت کنترل‌شده داشته باشید.
- مصرف خودسرانه مسکن قوی یا کلیه‌سم (نفروتوکسیک) در دردهای کلیوی می‌تواند آسیب‌زننده باشد.
- عکس ساده جای MRI را در تشخیص دیسک نمی‌گیرد؛ برای کلیه هم باید آزمایش ادرار انجام شود.
پرسش‌های پرتکرار (FAQ)
۱) آیا درد کلیه با تغییر وضعیت بدن بهتر یا بدتر می‌شود؟
خیر؛ درد کلیه معمولاً با حرکت ستون فقرات تغییر نمی‌کند. اما درد دیسک کمر با خم‌شدن، نشستن طولانی، عطسه یا سرفه معمولاً بیشتر می‌شود.
۲) آیا دیسک کمر همیشه به پا تیر می‌کشد؟
نه همیشه؛ اما اگر درد از کمر به سمت پا یا مسیر سیاتیک تیر بکشد، نشانه مهمی از دیسک یا فشار روی عصب سیاتیک است.
۳) اگر هم پاهایم گزگز دارد و هم در ادرار سوزش حس می‌کنم، یعنی چه؟
ممکن است همزمان دو مشکل داشته باشید: یکی مربوط به دیسک و دیگری مربوط به کلیه یا مجاری ادراری. باید هر دو مسیر توسط متخصص بررسی شود.
۴) چه زمانی نیاز به MRI دارم؟
وقتی درد شدید و مقاوم دارید، یا درمان‌های ساده (دارو و فیزیوتراپی) جواب نداده‌اند، یا علائم ضعف و آسیب عصبی وجود دارد، MRI لازم است.
۵) چه زمانی باید سریع جراح ستون فقرات را ببینم؟
اگر دچار ضعف پیشرونده پاها، بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع، بی‌حسی ناحیه بین ران‌ها (زینی) یا درد غیرقابل‌کنترل شدید، باید فوراً به جراح ستون فقرات مراجعه کنید.
Last Updated on شهریور 29, 1404 by Admin
