💡 پاسخ سریع
اگر دیسک کمر نیاز به جراحی داشته باشد و عمل به تعویق بیفتد، ممکن است باعث آسیب دائمی عصب، بی حسی و ضعف پا، بی اختیاری ادرار و مدفوع، درد مزمن و حتی فلج شود. در موارد خفیف بدون نقص عصبی، درمان‌های غیرجراحی مثل دارو و فیزیوتراپی اغلب طی ۶ تا ۱۲ هفته علائم را کاهش می‌دهند. اما در صورت درد شدید، ضعف پیشرونده یا سندرم دم اسب، جراحی فوری تنها راه جلوگیری از عوارض جبران ناپذیر است
چرا بیماران عمل جراحی دیسک کمر را به تأخیر می‌اندازند؟
بیماران معمولاً به خاطر ترس از فلج، عوارض بیهوشی یا نقاهت طولانی جراحی دیسک کمر را به تأخیر می‌اندازند. برخی هم به توصیه های غیرعلمی یا درمان های خانگی اعتماد می کنند. درحالی که تصمیم درباره جراحی باید بر اساس شدت علائم، نتیجه MRI و نظر پزشک متخصص باشد، چون تعویق غیرمنطقی می‌تواند به آسیب جبران ناپذیر اعصاب منجر شود.
نقش درمان های غیرجراحی در دیسک کمر
در مراحل اولیه بیرون زدگی دیسک، بیشتر بیماران با روش‌های غیرجراحی بهبود پیدا می‌کنند. این روش‌ها شامل:
- استراحت کوتاه‌مدت
- داروهای ضدالتهاب و شل‌کننده عضلات
- فیزیوتراپی و تمرینات اصلاحی
- تزریق‌های هدفمند (اپیدورال)
طبق مطالعات علمی سال ۲۰۲۴، حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد بیماران طی ۶ تا ۱۲ هفته با این درمان ها بهتر می شوند و در بلند مدت (بیش از یک سال) این رقم به ۸۰ تا ۹۰ درصد می رسد [منبع]
🔴بنابراین تا زمانی که نقص عصبی شدید مثل ضعف پا یا بی‌اختیاری وجود نداشته باشد، ابتدا درمان غیرجراحی توصیه می شود.
چه زمانی جراحی دیسک کمر ضروری است؟
- اگر بعد از ۴ تا ۸ هفته درمان غیرجراحی (دارو، فیزیوتراپی، تزریق) همچنان درد شدید ادامه داشته باشد.
- اگر بیمار دچار ضعف پیشرونده عضلات پا، بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع یا بی‌حسی ناحیه بین ران‌ها (زینی) شود.
- در سندروم دم اسب (فشار شدید روی انتهای نخاع و اعصاب)، جراحی باید حداکثر طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت انجام شود.
- در صورت وجود ضعف شدید عضلات (قدرت ≤۳ از ۵)، جراحی باید حداکثر ظرف سه روز انجام شود تا شانس بهبود اعصاب بیشتر باشد.
10 پیامد عدم جراحی دیسک کمر | در صورت نیاز
اگر پزشک متخصص پس از بررسی MRI و معاینهٔ عصبی توصیه به جراحی می‌کند، به تعویق انداختن عمل می‌تواند خطرناک باشد. در ادامه مهم‌ترین عواقب عدم جراحی در زمان مناسب ذکر می‌شود.
1. آسیب دائمی عصب سیاتیک و ریشه‌های عصبی
وقتی دیسک بیرون زده مدت طولانی روی عصب سیاتیک یا ریشه های عصبی فشار بیاورد، می تواند باعث التهاب و آسیب دائمی عصب ها شود. نتیجه این فشار مداوم می تواند بی‌حسی، ضعف عضلانی، درد مزمن یا حتی فلج باشد. این نوع آسیب عصبی در بسیاری موارد غیرقابل جبران است.
۲. کاهش یا از دست دادن دائمی حس و حرکت
در موارد شدید، بیرون‌زدگی دیسک می‌تواند باعث فلج دائمی، از دست رفتن کنترل مثانه و مشکلات جنسی شود. حتی اگر فلج کامل رخ ندهد، بیمار ممکن است دچار بی‌حسی ماندگار در دست‌ها یا پاها شود. در سندروم دم اسب هم خطر فلج دائمی و بی‌اختیاری ادرار و مدفوع بسیار بالاست.
۳. ایجاد درد مزمن و افت کیفیت زندگی
اگر بیرون‌زدگی دیسک درمان یا جراحی به‌موقع نشود، درد شدید به مرور تبدیل به درد مزمن می‌شود که کنترل آن بسیار سخت است. این حالت می‌تواند باعث بی‌حسی دائمی، بی‌اختیاری و ناتوانی حرکتی شود. درد مزمن همچنین روی خواب، روحیه و کیفیت زندگی اثر منفی گذاشته و حتی منجر به افسردگی می‌شود.
۴. از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع (سندروم دم اسب)
وقتی دیسک بیرون‌زده به شدت بر اعصاب انتهای نخاع فشار بیاورد، سندروم دم اسب رخ می‌دهد. نشانه‌های آن شامل بی‌حسی اطراف ناحیه تناسلی و باسن، ضعف یا فلج پاها و بی‌اختیاری ادرار و مدفوع است. این یک اورژانس جراحی است و باید حداکثر ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت عمل انجام شود؛ در غیر این صورت خطر فلج دائمی و از دست رفتن عملکرد مثانه و روده وجود دارد.
۵. ضعف و تحلیل عضلات
فشار مداوم دیسک روی عصب باعث می‌شود سیگنال‌های عصبی به عضلات نرسد. نتیجه آن ضعف شدید و تحلیل عضلات است؛ به‌طوری‌که ممکن است بیمار نتواند راه برود یا تعادل خود را حفظ کند.
۶. بی حسی زینی و ناتوانی جنسی
در صورت تأخیر در جراحی، آسیب عصبی می تواند باعث بی حسی اطراف ران‌ها، ناحیه تناسلی و مقعد شود. این حالت معمولاً با اختلال جنسی و مشکلات جدی در زندگی زناشویی همراه است.
۷. پیشرفت بیماری و آسیب به دیسک‌های مجاور
عدم درمان یک دیسک بیرون‌زده می‌تواند به مرور باعث آسیب دیسک‌های کناری یا حتی تنگی کانال نخاعی شود. در این شرایط ستون فقرات به‌تدریج ناپایدار می‌شود و مشکل شدیدتر خواهد شد.
۸. عود دیسک و سخت‌تر شدن جراحی بعدی
اگر جراحی به‌موقع انجام نشود یا توصیه‌های بعد از عمل رعایت نشود، احتمال عود مجدد دیسک وجود دارد. در این حالت، جراحی‌های بعدی معمولاً سخت‌تر و پرخطرترند، چون اطراف عصب چسبندگی و اسکار ایجاد می‌شود.
۹. محدودیت در کار و فعالیت‌های روزمره
فتق دیسک درمان‌نشده می‌تواند حتی کارهای ساده مثل راه رفتن، پله رفتن، رانندگی یا نشستن طولانی را دشوار کند. خیلی از بیماران به‌خاطر درد شدید مجبور به ترک کار می‌شوند و این موضوع باعث مشکلات مالی و روحی هم می‌شود.
۱۰. اختلال خواب و افسردگی
دردهای شبانه و پیدا نکردن وضعیت راحت برای خواب باعث بی‌خوابی و خستگی مداوم می‌شود. این موضوع سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند و می‌تواند به اضطراب و افسردگی هم منجر شود.
10 مقاله علمی پژوهشی عوارض عدم جراحی دیسک کمر
در این بخش خلاصه ای از ۱۰ مقالهٔ علمی ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵ که به پیامدهای عدم درمان یا ضرورت جراحی دیسک پرداخته اند، ارائه می شود.
1. 🔗 ۶۰ تا ۸۰٪ بیماران دیسک بدون جراحی بهبود می‌یابند،جراحی در موارد اورژانسی
اصل متن انگلیسی:
Symptoms resolve in 60% to 80% of patients with herniated discs in 6–12 weeks, and in 80% to 90% over the long term (≥ 1 year). According to the guidelines, 6–12 weeks of conservative treatment are recommended in the absence of significant neurologic deficits. Early surgery is indicated in case of worsening pain or new onset of neurologic deficits. Lumbar disc herniation associated bladder or bowel dysfunction (cauda equina syndrome) is considered an absolute surgical emergency that requires immediate decompression (within 24 to 48 hours). Patients with severe motor deficits (MRC ≤ 3/5) benefit from early intervention and should be offered surgery within three days, if possible, for the best chance of recovery
منبع: کلیک کنید مستقیم به متن مقاله میروید
ترجمه فارسی :
علائم در ۶۰ تا ۸۰ درصد بیماران مبتلا به دیسک طی ۶ تا ۱۲ هفته بهبود می‌یابد و در بلندمدت (بیش از یک سال) این میزان به ۸۰ تا ۹۰ درصد می‌رسد. بر اساس دستورالعمل‌ها، در absence نقص عصبی واضح، ۶ تا ۱۲ هفته درمان محافظه‌کارانه توصیه می‌شود. در صورت تشدید درد یا بروز نقص عصبی جدید، جراحی زودهنگام ضروری است. دیسک کمر همراه با اختلال در کنترل مثانه یا روده (سندروم دم اسب) یک اورژانس جراحی است که باید طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت عمل انجام شود. بیماران با ضعف شدید عضلات باید حداکثر طی سه روز جراحی شوند تا شانس بهبود افزایش یابد
2. 🔗 فشار طولانی‌مدت دیسک؛ از درد مزمن تا فلج و بی‌اختیاری
اصل متن انگلیسی:
Inflammation of the surrounding tissues and muscles is usually the cause of persistent pain. Because the nerves in your back and neck are extremely sensitive to pressure, they react negatively whenever you move in a certain way. Although there are many cases where this type of pain resolves without the need for patient care, such as orthopedic surgery, there are also cases where patients do not receive pain relief for months or even years after suffering from a herniated disc.
منبع: کلیک کنید مستقیم به متن مقاله میروید
ترجمه فارسی :
التهاب بافت‌ها و عضلات اطراف معمولاً علت درد مداوم است. از آنجا که اعصاب کمر و گردن به فشار بسیار حساس هستند، هنگام حرکت در یک جهت خاص واکنش منفی نشان می‌دهند. اگرچه در بسیاری از موارد این نوع درد بدون نیاز به مراقبت‌های پزشکی مانند جراحی ارتوپدی برطرف می‌شود، اما در برخی بیماران، پس از ابتلا به فتق دیسک، درد برای ماه‌ها یا حتی سال‌ها ادامه پیدا می‌کند.
3. 🔗
ده تا در آپدیت تکمیل می شود
چه زمانی باید جراحی دیسک کمر انجام شود؟
تصمیم برای جراحی فقط زمانی گرفته می‌شود که شرایط زیر وجود داشته باشد:
- بعد از درمان‌های غیرجراحی: اگر با دارو، فیزیوتراپی یا تزریق، طی ۶ تا ۱۲ هفته بهبود پیدا نکنید، جراحی مطرح می‌شود.
- علائم عصبی شدید: مثل ضعف عضلات پا، بی‌حسی رو به پیشرفت، افت رفلکس‌ها یا بی‌اختیاری ادرار و مدفوع؛ این موارد یک اورژانس جراحی هستند.
- فتق بزرگ یا جابجایی دیسک: وقتی تصاویر MRI نشان دهد که دیسک به‌طور جدی روی عصب فشار می‌آورد، جراحی باید سریع انجام شود.
- کاهش کیفیت زندگی: اگر درد و ضعف باعث شود نتوانید به کار، خواب یا فعالیت‌های روزانه ادامه دهید، جراحی می‌تواند زندگی شما را به حالت طبیعی برگرداند.
- سن و شرایط سلامت: جراح با توجه به سن، بیماری‌های همراه، تراکم استخوان و وضعیت عمومی بدن بهترین تصمیم را می‌گیرد.
فرآیند جراحی دیسک کمر و انواع روش‌ها
برای بیماران کاندید عمل جراحی، چند روش مختلف وجود دارد که انتخاب آن به محل و نوع فتق، وضعیت ستون فقرات و ترجیح جراح بستگی دارد. در ادامه مختصراً به این روش‌ها اشاره می‌کنیم:
۱. میکرودیسککتومی
این روش استاندارد طلایی برای بسیاری از فتق‌های پاراسنتریک است. جراح با برش کوچک، عضلات را کنار می‌زند و با میکروسکوپ، دیسک بیرون‌زده را خارج می‌کند. مزایا شامل برش کوچک، دورهٔ نقاهت کوتاه و کاهش خونریزی است. معایب آن احتمال آسیب به بافت نرم و نیاز به تجربهٔ جراح است.
۲. دیسککتومی اندوسکوپیک
در این روش از برش‌های بسیار کوچک (حدود ۸ میلی‌متر) و دوربین اندوسکوپی استفاده می‌شود. مزایا شامل کمترین آسیب بافتی، ترخیص سریع و درد کمتر است. محدودیت‌ها عبارتند از نیاز به تجهیزات پیشرفته و منحنی یادگیری طولانی. مناسب برای فتق‌های لترال و فورامینال است.
3. فیوژن یا تثبیت مهره‌ای
در مواردی که بی‌ثباتی وجود داشته باشد یا دیسک چند سطحی تخریب شده باشد، جراح استخوان‌های مجاور را با پیچ و قفسه به هم متصل می‌کند تا حرکت دردناک حذف شود. این روش معمولاً برای بیماران مسن یا کسانی که آسیب وسیعی دارند استفاده می‌شود و دورهٔ نقاهت طولانی‌تری دارد.
4. عمل‌های جایگزین مانند Discseel یا ایمپلنت دیسک
برخی مراکز خارجی روش‌های نوینی مانند تزریق چسب فیبرین (Discseel) یا دیسک مصنوعی را ارائه می‌دهند که در مراحل پژوهشی قرار دارند. این روش‌ها هنوز در ایران رایج نیستند و برای همهٔ بیماران مناسب نیستند؛ اما در آینده ممکن است گزینهٔ مناسبی شوند.
پرسش‌های پرتکرار (FAQ)
۱) آیا همیشه نیاز به جراحی دیسک کمر هست؟
خیر. خیلی از بیماران با درمان‌های غیرجراحی مثل دارو و فیزیوتراپی طی چند هفته بهتر می‌شوند. اما اگر ضعف عصبی، درد شدید و مقاوم یا سندرم دم اسب وجود داشته باشد، جراحی ضروری است.
۲) اگر درد خفیف داشته باشم و جراحی نکنم، مشکلی پیش می‌آید؟
اگر درد کم است و علائم عصبی ندارید، می‌توانید با نظر پزشک درمان‌های غیرجراحی ادامه دهید. ولی باید مراقب علائم هشدار مثل بی‌حسی، ضعف پا یا بی‌اختیاری باشید.
۳) آیا درمان خانگی دیسک کمر امکان‌پذیر است؟
روش‌هایی مثل استراحت کوتاه، کمپرس گرم یا سرد، ماساژ ملایم و حرکات کششی می‌تواند درد را کمتر کند. اما این‌ها درمان قطعی نیستند و جایگزین مراجعه به پزشک نمی‌شوند.
۴) آیا ممکن است دیسک کمر خودبه‌خود خوب شود؟
بله، در بعضی موارد کوچک بدن به مرور دیسک را جذب می‌کند و درد کاهش می‌یابد. ولی این حالت بیشتر در فتق‌های خفیف و بدون علائم عصبی رخ می‌دهد. در موارد شدید، احتمال بهبودی خودبه‌خودی خیلی کم است.
۵) بیمه هزینه جراحی دیسک کمر را پوشش می‌دهد؟
بیمه‌های پایه معمولاً بخشی از هزینه جراحی در بیمارستان‌های دولتی را پرداخت می‌کنند. برای بیمارستان‌های خصوصی معمولاً به بیمه تکمیلی نیاز دارید. هزینه دقیق هم به نوع جراحی، تعداد دیسک‌ها، مدت بستری و نوع ایمپلنت بستگی دارد.
۶) بعد از جراحی چه زمانی می‌توانم به کار و ورزش برگردم؟
اکثر بیماران بعد از ۴ تا ۸ هفته به کارهای سبک و بعد از چند ماه به فعالیت‌های سنگین یا ورزش برمی‌گردند. رعایت فیزیوتراپی و تقویت عضلات کمر کمک می‌کند دوباره دچار دیسک نشوید.
Last Updated on شهریور 29, 1404 by Admin
