پاسخ سریع
درمان تنگی کانال نخاعی در تهران بسیار عجیب می باشد، بسیاری دیسک کمر و تنگی کانال نخاع رو یکی می‌دونن، در حالی که فرق اساسی دارن. اگر درد شما به سمت پا می زنه یا با نشستن بهتر میشه، احتمالاً دیسکه؛ ولی اگر با راه رفتن بدتر میشه و با خم شدن به جلو تسکین پیدا می‌کنه، بیشتر به تنگی کانال مربوطه. در این مقاله از زبان دکتر کملاخ به‌طور دقیق تفاوت این دو بیماری و روش‌های درمانی رو بررسی می‌کنیم.
نمونه تصاویر تنگی کانال نخاعی
نمونه تصاویر و دیسک کمر
متن انگلیسی:
A herniated disk refers to a problem with one of the rubbery cushions, called disks, that sit between the bones that stack to make the spine. These bones are called vertebrae.
ترجمه فارسی :
فتق دیسک به مشکلی در یکی از بالشتک‌های لاستیکی به نام دیسک اشاره دارد که بین استخوان‌هایی که ستون فقرات را تشکیل می‌دهند، قرار دارند. این استخوان‌ها مهره نامیده می‌شوند.
منبع: Mayo Clinic
تنگی کانال نخاع کمری
تنگی کانال نخاعی به انگلیسی spinal canal stenosis می گویند. استنوز به معنی تنگی و اسپاینال به معنی نخاع می باشد. تنگی کانال نخاع به وضعیتی میگوییند که فضای عبور نخاع در ناحیه کمر تنگ تر از حالت طبیعی می شود و به دلیل ضخیم شدن لیگامان‌ها ، رشد غیرطبیعی استخوان ها یا باقی مانده‌ی فتق دیسک های قدیمی ایجاد می‌شود.
علائم تنگی کانال نخاع
- درد در ناحیه کمر که معمولاً با راه رفتن تشدید می‌شود؛ این حالت که به آن claudication عصبی می‌گویند، یکی از نشانه‌های شایع است.
- ضعف و بی‌حسی در پاها که ممکن است به‌تدریج افزایش یابد.
- تسکین درد با خم شدن به جلو یا نشستن؛ بسیاری از افراد هنگام خم شدن به جلو احساس بهتری دارند.
- سنگینی پاها هنگام ایستادن یا پیاده‌روی طولانی؛ این حس ممکن است با گذشت زمان بیشتر شود.
دلایل شایع تنگی کانال
مهم ترین دلیل شایع تنگی کانال نخاعی فشارروی اعصاب نخاع ، فشار دیسک بین مهرها است. اما یک دلیل مهم تنگ شدن کانال رسوب کلسیم اضافی در داخل کانال میباشد. ضخیم شدن لیگامان زرد (Ligamentum Flavum) باعث کاهش فضای داخل کانال می شود. سابقه‌ی شکستگی یا جراحی ستون فقرات که می‌تواند ساختار مهره‌ها را تغییر دهد و منجر به تنگی شود
بیماری دیسک کمر یا فتق دیسک چیست ؟
دیسک کمر چون ساختاری بالشتکی نرم بین مهره دارد وظیفه جذب ضربه و توزیع فشار را به عناصر ستون فقرات کمری داشته و زمانی که این دیسک دچار پارگی یا فتق شود، ماده ژلاتینی آن به بیرون فشار می‌آورد که آسیب دیدن دیسک کمر می‌تواند باعث درد، التهاب و مشکلات عصبی شود.
علائم و نشانه‌های دیسک کمر | فتق دیسک
- درد شدید در یک سمت کمر
- انتشار درد به باسن، ران، یا ساق پا (سیاتیک)
- اسپاسم عضلانی، احساس سوزن سوزن شدن، ضعف یا آتروفی
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده
- راه رفتن آهسته با نوک پا
- درد بیشتر هنگام نشستن یا بلند شدن
- بی‌حسی یا گزگز در پا
علل ایجاد دیسک کمر (فتق دیسک)
- اولین علت شایع ایجاد فتق دیسک، تروما است.
- علل دیگر شامل بافت همبند و اختلالات مادرزادی می باشد.
- بلند کردن نادرست اجسام سنگین که فشار زیادی به ستون فقرات وارد می‌کند
- حرکات ناگهانی یا پیچشی که باعث آسیب به دیسک می‌شود
- نشستن طولانی‌مدت در وضعیت نامناسب که فشار مداومی به ستون فقرات وارد می‌کند
- ضعف عضلات مرکزی بدن که نقش مهمی در پایداری ستون فقرات دارند
تنگی کانال نخاعی و ارتباط آن با دیسک کمر
دیسک کمر (فتق کمر) به تنهایی باعث تنگ شدن کانال نخاع نمیشوند ، اما بعضی از دیسک ها آنقدر به داخل کانال فشار می‌آورند که فضا را تنگ می‌کنند. در این حالت، علائم بیماری شدیدتر از وقتی است که فقط دیسک کمر وجود دارد و تنگی در کانال نیست.
تفاوت در شروع علائم تنگی کانال + دیسک کمر
- در دیسک کمر : درد معمولاً به‌صورت ناگهانی و بعد از انجام یک حرکت خاص مثل بلند کردن چیزی یا چرخیدن سریع ظاهر می‌شود.
- در تنگی کانال نخاع : درد به‌تدریج شروع می‌شود و کم‌کم هنگام ایستادن یا راه رفتن، شدت پیدا می‌کند.
تفاوت در محل درد
- در دیسک کمر : بیشتر در یک سمت بدن، با درد تیرکشنده در پا.
- در تنگی کانال نخاع : در هر دو پا، همراه با احساس سنگینی و ضعف.
تفاوت در پاسخ به حرکت
- در دیسک کمر : درد با خم شدن به جلو بدتر می‌شود.
- در تنگی کانال نخاع : خم شدن به جلو درد را کاهش می‌دهد (مثلاً هنگام نشستن یا دولا شدن).
جدول مقایسه سریع تنگی کانال نخاعی و ارتباط آن با دیسک کمر
ویژگی | دیسک کمر | تنگی کانال نخاع |
شروع علائم | ناگهانی، معمولاً بعد از یک حرکت اشتباه | تدریجی، با افزایش سن یا فشار طولانی‌مدت |
شدت درد | زیاد، تیرکشنده و تیز | مبهم، فشاری یا سنگین، خفیف تا متوسط |
محل درد | بیشتر در یک سمت بدن، از کمر تا پایین پا (سیاتیک) | در هر دو پا، همراه با بی‌حسی، ضعف یا احساس سنگینی |
تأثیر خم شدن به جلو | درد تشدید می‌شود | درد کاهش می‌یابد (مثلاً در حالت نشسته یا دولا) |
ارتباط با حرکت | درد با بلند شدن، چرخیدن یا نشستن طولانی بیشتر می‌شود | درد بیشتر هنگام ایستادن یا راه رفتن طولانی |
پاسخ به استراحت | در برخی موارد بهتر می‌شود | معمولاً با استراحت تفاوتی نمی‌کند |
سن شیوع | در هر سنی ممکن است رخ دهد (معمولاً ۳۰ تا ۵۰ سالگی) | بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال دیده می‌شود |
علت اصلی | فشار ناگهانی به دیسک بین مهره‌ای یا حرکت نادرست | تنگ شدن تدریجی کانال نخاع به‌دلیل تغییرات استخوانی |
نوع درد | تیرکشنده، معمولاً با سیاتیک همراه است | حس خستگی، ضعف یا بی‌حسی پاها، بدون تیرکشندگی واضح |
میزان پاسخ به فیزیوتراپی | بالا، اگر زود تشخیص داده شود | ممکن است به درمان‌های غیرجراحی کمتر پاسخ دهد |
نیاز به جراحی | فقط در موارد شدید یا مقاوم | در موارد پیشرفته، جراحی برای باز کردن کانال ممکن است لازم باشد |
آیا می‌توان همزمان دیسک کمر و تنگی کانال داشت؟
- بله، این امکان وجود دارد و اتفاقاً خیلی هم رایج است، مخصوصاً در افراد بالای ۵۰ سال.
- بر اساس آمار منتشرشده در مجله انجمن جراحان ستون فقرات آمریکا (NASS)، حدود ۳۰ تا ۴۵ درصد از افراد بالای ۶۰ سال که برای درد کمر یا پا مراجعه می‌کنند همزمان دچار بیرون‌زدگی دیسک و تنگی کانال نخاع هستند.
نکته: برخی بیماران به اشتباه تصور می‌کنند دچار دیسک هستند، در حالی که منبع اصلی علائم، تنگی کانال نخاع است و برعکس. تشخیص نادرست = درمان اشتباه.
تشخیص تنگی کانال و دیسک کمر چگونه انجام می‌شود؟
برای اینکه بدانیم درد کمر یا پا بخاطر دیسک کمر است یا تنگی کانال نخاعی، باید از روش‌های تخصصی و دقیق استفاده شود. چون علائم این دو بیماری خیلی شبیه هم هستند .
ابزارهای تشخیصی تخصصی
- MRI ستون فقرات کمری
این روش تصویربرداری دقیق‌ترین راه برای دیدن وضعیت دیسک‌ها، کانال نخاع و عصب‌هاست. حدود ۹۵٪ از تشخیص‌های دقیق دیسک یا تنگی کانال با کمک MRI انجام می‌شود. - تست هدایت عصبی (EMG)
این تست بررسی می‌کند که عصب‌ها چطور سیگنال‌ها را منتقل می‌کنند. اگر عصب تحت فشار باشد (مثلاً توسط یک دیسک بیرون‌زده یا تنگی کانال)، این تست می‌تواند آن را نشان دهد. دقت این تست برای افتراق بین فشار عصبی و مشکلات عضلانی حدود ۸۵٪ گزارش شده است. - معاینه عصبی توسط متخصص ستون فقرات
پزشک با بررسی دقیق قدرت عضلات، رفلکس‌ها، و حس در پاها می‌تواند سرنخ‌های مهمی از منبع درد به‌دست آورد. این مرحله کمک می‌کند اطلاعات MRI و EMG به‌درستی تفسیر شود.
چه زمانی باید به پزشک متخصص ستون فقرات مراجعه کنید؟
گاهی کمردرد یا درد پا یک ناراحتی سادست و با استراحت فیزیوتراپی بهتر می‌شود. بعضی علائم هستند که نباید دست کم گرفت این علائم نشان‌دهنده فشار شدید روی نخاع یا اعصاب باشند و نیاز به رسیدگی فوری دارند.
هشدارهایی که نباید نادیده بگیرید:
- ضعف ناگهانی در پاها
اگر ناگهان احساس کردید پا های شما قدرت خود را از دست دادن و یا راه رفتن سخت شده است، حتماً جدی بگیرید چراکه طبق آمار، حدود ۷ تا ۱۰ درصد از بیماران با فتق دیسک شدید دچار ضعف حرکتی ناگهانی می‌شوند. - بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع
یکی از علائم نشان دهنده آسیب شدید به نخاع، ناتوانی کنترل ادرار ، مدفوع می باشد. این وضعیت در پزشکی به نام ” سندرم دم اسب ” معروف می باشد و در کمتر از ۲٪ بیماران دیده می‌شود، و نیاز فوری به جراحی دارد. - درد شدید و مداوم که با هیچ درمانی کم نمی‌شود
اگر درد شما به قدری زیاد می باشد که با استراحت، یا دارو، فیزیوتراپی از بین نمی رود، می‌تواند نشانه‌ی فشردگی شدید عصب یا آسیب بسیار جدیتری باشد. بیش از ۲۰٪ بیمارانی که جراحی می‌شوند، به‌خاطر همین دردهای شدید و مقائم به درمان مراجعه می‌کنند. - کاهش توان حرکتی یا احساس لرزش در پاها
اگر فهمیدین که کنترل تان روی پاها کم شده ، لرزش و راه رفتن نامتعادل در پاهایتان دارید، این هم می‌تواند علامت خطر باشد و نیاز به بررسی دقیق دارد.
روش های درمان دیسک کمر | تنگی کانال نخاعی
درمان این دو بیماری به شدت علائم و نتایج تصویربرداری بستگی دارد. در بسیاری از موارد، ابتدا درمان‌های غیرجراحی توصیه می‌شود و اگر پاسخ کافی ندهد، گزینه‌های جراحی بررسی می‌گردد.
- فیزیوتراپی تخصصی: تمرینات کششی و تقویتی برای کاهش فشار روی دیسک.
- داروهای ضدالتهاب و شل‌کننده عضلات برای کاهش درد و اسپاسم.
- تزریق اپیدورال (Epidural Steroid Injection): کاهش التهاب و درد عصب سیاتیک.
- اصلاح سبک زندگی: کاهش وزن، ورزش منظم و پرهیز از نشستن طولانی.
- فیزیوتراپی و تمرینات خم به جلو برای باز شدن فضای کانال.
- تزریق استروئید یا بی‌حسی موضعی جهت کاهش التهاب اطراف اعصاب.
- داروهای مسکن و ضدالتهاب برای کنترل درد مزمن.
- وسایل کمکی مثل عصا یا واکر برای کاهش فشار هنگام راه‌رفتن.
۳. درمان‌های جراحی دیسک کمر
- جراحی میکروسکوپی دیسک کمر: خارج کردن بخش آسیب‌دیده دیسک با برش کوچک.
- جراحی اندوسکوپی دیسک: روشی کم‌تهاجمی‌تر با برش کوچک‌تر.
- جراحی لیزری دیسک: در برخی موارد محدود و خاص استفاده می‌شود.
- لامینکتومی (Laminectomy): برداشتن بخشی از مهره برای باز شدن فضای نخاع.
- لامینوتومی (Laminotomy): برداشتن بخشی از لامینا بدون خارج کردن کامل آن.
- جراحی فیوژن (Fusion): در موارد بی‌ثباتی مهره‌ها، مهره‌ها با پیچ و پلاک به هم جوش داده می‌شوند.
Last Updated on شهریور 26, 1404 by Admin
