تومورهای نخاع و ستون فقرات از جمله اختلالات جدی هستند که به طور قابل‌توجهی کیفیت زندگی بیماران را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. این تومورها، اولیه یا ثانویه می‌باشند و بسته به نوع و محل آن‌ها، علائم و درمان‌های متفاوتی دارند. در این مقاله، به بررسی انواع تومور ستون فقرات، علائم آن‌ها و روش‌های درمانی موجود، خواهیم پرداخت.
تومورهای شایع نخاع و ستون فقرات
تومورهای شایع ستون فقرات از بافت‌های خود ستون فقرات یا از نقاط دیگر بدن به آن محدوده، سرایت می‌کنند. تومورهای مننژیوم یکی از شایع‌ترین انواع تومورهای ستون فقرات هستند که از غشای دور نخاع، نشأت می‌گیرند و به‌آرامی رشد می‌نمایند. تومورهای نوروفیبروم نیز به اعصاب محیطی، آسیب می‌رسانند.
تومورهای نخاع
تومورهای نخاع به تومورهایی اطلاق می‌شود که در خود نخاع یا غشای دور آن، ایجاد می‌شوند. انواع تومورهای نخاع، عبارت‌اند از:
- تومورهای آستروسیتوما (Astrocytomas)
این تومورها از سلول‌های آستروسیت که نوعی سلول پشتیبان در سیستم عصبی هستند، نشأت می‌گیرند. آستروسیتوماها خوش‌خیم یا بدخیم(کنسر) می‌باشند و بسته به درجه تومور، علائم و عوارض متفاوتی را ایجاد می‌کنند.
- تومورهای الیگودندروگلیوما (Oligodendrogliomas)
این نوع تومور از سلول‌های گلیال که مسئول حفاظت از نورون‌ها هستند، ایجاد می‌شود. این نوع تومور در بزرگسالان شایع‌تر هستند و به‌صورت خوش‌خیم یا بدخیم ظاهر می‌شوند.
- تومورهای متاستاتیک (Metastatic Tumors)
این تومورها از نقاط دیگر بدن به نخاع، سرایت می‌کنند و نشان‌دهنده پیشرفت بیماری‌های دیگر مانند سرطان‌های پستان، ریه یا پروستات هستند. تومورهای متاستاتیک باعث درد، ضعف و اختلالات حرکتی می‌شوند و درمان آن‌ها شامل شیمی‌درمانی، پرتو درمانی یا جراحی است.
- تومورهای کوردوما (Chordomas)
این تومور نخاع از بافت‌های باقی‌مانده از دوران جنینی، نشأت می‌گیرند. کوردوماها در ناحیه پایینی ستون فقرات یا در ناحیه قاعده جمجمه ایجاد می‌شوند و به دلیل رشد آهسته، ممکن است سال‌ها بدون علامت باقی بمانند، اما در نهایت به عوارض جدی منجر می‌شوند.
علائم شایع تومورهای نخاع و ستون فقرات
علائم تومورهای نخاع و ستون فقرات، متنوع و وابسته به نوع و محل تومور می‌باشند. شناسایی زودهنگام این علائم به تشخیص و درمان به‌موقع کمک می‌کند. علائم شایع تومور ستون فقرات، عبارت‌اند از:
- درد موضعی
درد در ناحیه ستون فقرات یکی از شایع‌ترین علائم است که به‌صورت مداوم یا متناوب احساس می‌شود. این درد در نشستن یا ایستادن تشدید می‌گردد و نیاز به جراحی تومور نخاع دارد.
- ضعف عضلانی
بیماران احساس ضعف در اندام‌های خود می‌نمایند که به دلیل فشار تومور بر روی اعصاب می‌باشد. این علامت نیاز به درمان تومور نخاع دارد.
- اختلالات حسی
تغییرات در حس لمس، درد یا دما در ناحیه‌ای از بدن که تحت تأثیر تومور قرار دارد، رخ می‌دهد. این اختلالات نیاز به جراحی تومور نخاع دارند.
- مشکلات در کنترل مثانه و روده
در موارد پیشرفته، بیماران مشکلاتی در کنترل مثانه و روده تجربه می‌کنند که نشان‌دهنده فشار بر روی اعصاب است. این علامت نیز نیاز به درمان فوری دارد.
روش‌های تشخیص تومورهای نخاع و ستون فقرات
تشخیص تومورهای ستون فقرات شامل معاینه فیزیکی و روش‌های تصویربرداری است. پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی و علائم بیمار، به تشخیص اولیه می‌رسد. سپس، برای تأیید تشخیص، از روش‌های تصویربرداری مانند MRI و سی‌تی‌اسکن، استفاده می‌شود که جزئیات دقیق‌تری از وضعیت تومور را ارائه می‌دهند.
علاوه بر این، در برخی موارد نیاز به انجام بیوپسی می باشد تا نوع تومور مشخص گردد. این روش‌ها به پزشکان کمک می‌کند تا نوع و مرحله تومور را شناسایی نموده و بهترین روش درمان را انتخاب کنند.
درمان‌های رایج تومورهای ستون فقرات
درمان تومور نخاع و ستون فقرات به نوع و مرحله تومور، وضعیت عمومی بیمار و علائم آن بستگی دارد. روش‌های درمانی شامل ترکیبی از جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی و درمان‌های حمایتی است. در ادامه به روش‌های رایج درمان تومورهای ستون فقرات اشاره شده است:
- پرتودرمانی
پرتودرمانی به استفاده از اشعه‌های پرقدرت برای کشتن سلول‌های سرطانی و کوچک‌کردن تومور اشاره دارد. این روش به‌عنوان درمان مکمل پس از جراحی یا در مواردی که جراحی ممکن نیست، به کار می‌رود.
- شیمی‌درمانی
شیمی‌درمانی شامل استفاده از داروهای ضدسرطان برای کشتن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از رشد آن‌ها است. این روش برای تومورهای بدخیم و متاستاتیک استفاده می‌شود و در مواردی به‌صورت خوراکی یا تزریقی، انجام می‌گردد.
- درمان‌های حمایتی
درمان‌های حمایتی شامل روش‌هایی است که به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک می‌کند. این روش‌ها شامل فیزیوتراپی، داروهای مسکن و مشاوره روانشناسی می باشند که به بیماران در مدیریت درد و عوارض ناشی از تومور ستون فقرات، کمک می‌کنند.
جراحی تومورهای نخاع و ستون فقرات
درمان همه تومورهای ستون فقرات جراحی نیست اما، جراحی تومورهای نخاع و ستون فقرات یکی از روش‌های اصلی درمان این نوع تومورها است که به منظور حذف تومور و کاهش فشار بر روی نخاع و اعصاب، انجام می‌شود. هدف اصلی جراحی تومور نخاع، بهبود علائم بیمار مانند درد، ضعف و اختلالات حرکتی و همچنین جلوگیری از عوارض جدی‌تر ناشی از فشار تومور بر روی ساختارهای عصبی است.
عمل جراحی تومور نخاع پس از ارزیابی دقیق وضعیت بیمار و نوع تومور، انجام می‌گردد. در برخی موارد، جراحی به همراه روش‌های دیگر مانند پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی انجام می شود تا نتایج بهتری حاصل گردد. با این حال، مانند هر عمل جراحی، جراحی تومورهای نخاع نیز با عوارضی همراه است که نیاز به مدیریت دقیق و مراقبت‌های پس از عمل دارد.
انتخاب جراح تومورهای نخاع و ستون فقرات
از مهمترین شاخص ها برای انتخاب بهترین جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات این که چه کسی و رد کدام بیمارستان ، بیمار را جراحی کند این است که باید در نظر رفت جراحی تومور های نخاع به دلیل محل شکل گیری جز مهمترین جراجی هاست زیرا کوچکترین اشتباه جراح می تواند منجربه فلج شدن بیمار در هر کدام از اندام های دست و پا شود و همچنین منجربه عدم کنترل ادرار و مدفوع و حتی کنترل ریتم تنفس و قلب شود .
همچنین جراحی در مراکزی که امکانات کافی نداشته باشند میتواند عوارضی همچون کامل تخلیه نشدن تومور و یا مواردی مثل عفونت گردد .تجهیزاتی که در جراحی این بیماری لازم می باشد متواند شامل میکروسکوپ های دقیق ابزار های بسیا ظریف جراحی و تیم بیهوشی و تیم جراحی کاروزیده و سیستم های نویگیشن و نورومانیتورینگ می باشد.
سؤالات متداول
- تومورهای ستون فقرات چه علائمی دارند؟
علائم شامل درد موضعی، ضعف عضلانی، اختلالات حسی و مشکلات در کنترل مثانه و روده می‌باشد.
- چگونه تومورهای ستون فقرات تشخیص داده می‌شوند؟
تشخیص از طریق معاینه فیزیکی و روش‌های تصویربرداری مانند MRI ممکن است.
- روش‌های درمان تومورهای ستون فقرات چیست؟
شامل جراحی، پرتو درمانی و مدیریت درد می‌باشد.
منابع:
- https://nyulangone.org/conditions/spinal-cord-tumors/types
- https://www.brighamandwomens.org/spinal-tumor-program/spinal-cord-and-column-tumors
- https://www.bangkokinternationalhospital.com/health-articles/disease-treatment/spine-and-medulla-tumor
Last Updated on شهریور 24, 1404 by Admin
